Niet alle beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen hebben hun risicobeheer op het gewenste niveau. Dat blijkt uit kwalitatief onderzoek van de AFM bij beheerders met een van rechtswege omgezette AIFM-vergunning. Zo bleken de risicolimieten in veel gevallen ontoereikend, was de vereiste scheiding tussen risico- en portefeuillebeheer niet naar behoren doorgevoerd en konden niet alle onderzochte beheerders aantonen dat zij hun risicobeleid jaarlijks hadden geëvalueerd. In haar persbericht heeft de AFM aangekondigd van plan te zijn de komende jaren vergelijkbare onderzoeken uit te voeren bij andere beheerders. Wat wordt van AIFMD-beheerders op grond van de AIFM-richtlijn verwacht als het gaat om adequaat risicobeheer? En welke uitdagingen zien wij voor grotere en kleinere organisaties in de praktijk?
Attentie bij van rechtswege omgezette AIFM-vergunningen
Op 22 juli 2013 werd de AIFM-richtlijn van kracht in Nederland. Beheerders die vóór 22 juli 2013 al over een vergunning beschikten, kregen een jaar de tijd om te voldoen aan de nieuwe vereisten. Bestaande vergunningen werden in 2014 van rechtswege omgezet in een nieuwe AIFM-vergunning, zonder dat de betreffende beheerders werden onderworpen aan een inhoudelijk onderzoek. Om de naleving van de wettelijke eisen door deze groep te inventariseren, heeft de AFM in 2017 kwalitatief onderzoek gedaan bij beheerders met een van rechtswege omgezette AIFM-vergunning. Op basis van dit eerste onderzoek ziet de AFM substantiële ruimte voor verbetering. Om beleggers beter te beschermen, verwacht de AFM van alle beheerders dat zij aan de slag gaan met de bevindingen en indien nodig verbeteringen doorvoeren in hun organisatie. Zo wordt bovendien een gelijk speelveld gecreëerd met beheerders die in het kader van een AIFM-vergunningaanvraag na 22 juli 2013 wel zijn onderworpen aan een uitvoerig onderzoek.
Passend risicobeheer
De AIFM-richtlijn bracht grote wijzigingen met zich mee voor beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen. Een impactvolle wijziging betreft de normen ten aanzien van het voeren van een passend risicobeheer. Adequaat risicobeheer is volgens de onderzoeksrapportage van de AFM ‘van cruciaal belang voor het goed functioneren van de beleggingsinstelling en beheerder en daarmee voor de bescherming van de belegger’. Om belangenconflicten te voorkomen en de onafhankelijkheid van de risicobeheerfunctie te kunnen waarborgen, dient een beheerder bijvoorbeeld te zorgen voor een scheiding van de risicobeheerfunctie met de portefeuillebeheerfunctie. Ook wordt verwacht dat de beheerder een zichtbaar inzicht heeft in alle relevante risico’s die verbonden zijn aan de beleggingsstrategieën en elk risico herkent, meet, beheerst en bewaakt. De beheerder zal hiertoe passende risicobeheerssystemen moeten implementeren en deze regelmatig beoordelen
Uitdagingen voor kleine organisaties
Voor kleine organisaties geldt dat het risicomanagement meestal impliciet aanwezig is en primair gericht is op kwantitatieve risico’s van de fondsen. De governance en de vereiste scheiding tussen risicomanagement en portefeuillemanagement is vaak niet of onvoldoende op orde. Kleinere organisaties adviseren wij om het risicomanagement zichtbaar en daarmee aantoonbaar te maken. Zij hebben vaak moeite om de theorie te vertalen in een praktisch raamwerk dat past bij de omvang van de organisatie.
Uitdagingen voor grote organisaties
In de praktijk zien wij dat grote en kleine beheerders vaak worstelen met verschillende uitdagingen als het gaat om de inrichting van het risicobeheer van hun organisatie. Bij grotere organisaties is het operationele risicomanagement vaak een (dure) papieren tijger, waarvan beheerders weinig of geen toegevoegde waarde ervaren. Voor strategisch risicomanagement is vaak minder aandacht, terwijl juist dit onderdeel in een continu veranderende omgeving meer aandacht verdient. Grotere organisaties adviseren wij dan ook om focus aan te brengen binnen het risicomanagement en meer aandacht te besteden aan strategisch risicomanagement en de risicocultuur.
Praktisch advies voor de invulling van een risicomanagementraamwerk
Beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen kunnen de komende jaren regelmatig bezoek verwachten van de AFM. De toezichthouder zal onder meer nagaan of het risicobeheer voldoet aan de wettelijke eisen. Voor zowel kleine als grote organisaties verdient het de aanbeveling om voor de inrichting van het risicobeheer een risicomanagementraamwerk te hanteren. Download ons e-paper met praktische adviezen voor de invulling van een gedegen risicomanagementraamwerk voor kleinere en grotere organisaties.
Meer weten over de AIFMD?
Voor wie graag meer wil weten over de AIFMD hebben wij onze AIFMD Awareness e-learning ontwikkeld. Tijdens de training leert u aan de hand van praktijksituaties de hoofdregels uit de AIFMD toe te passen. Na deelname weet u aan welke vereisten u moet voldoen om een AIFMD-vergunning te verkrijgen én te behouden.
AIFMD Awareness e-learning
